Tanrı’nın antlaşması
Daha Önce Oku
Eski zamanlarda bir ailede olmak hayatta kalmak için gerekliydi (tedarik, koruma, …) ve önemli bir ailede olmak daha da iyiydi.
Ama bir aileye nasıl katılırsınız? Evlilikle, orada doğarak, evlat edinilerek ve bir SÖZLEŞME ile.
Tarihi sözleşmeler
Tarihsel olarak iki tür antlaşma vardır:
- eşitler arasında (askeri ittifak, destek, kardeş olarak da adlandırılır)
- güçlü ve zayıf arasında (fetih, efendi ve köle veya baba ve oğul olarak adlandırılır)
Şimdi ikinci tipe bir göz atalım. Bu normalde bir ülkenin diğerini fethetmesi durumunda söz konusu olur.
- Güçlü olanın toprak ve insanlar üzerinde otoritesi vardı (bir kral kurar ve toprağın sahibi olur),
- zayıf olanı askerler ve haraçlarla destekler ve
- güçlü olan zayıf olanı korumakla yükümlüdür.
Bir örnek olarak Yeşu ve Givonlular onu kandırarak bir antlaşma yapmasını sağladılar. Saldırıya uğradıklarında, onlardan hoşlanmasa bile onları koruması gerekiyordu.
Zayıf olan sözleşmeyi bozarsa (normalde haraç ödemeyi bıraktığında) bu toprağı kaybederdi. Sadece bir babanız olabileceği için zayıf olanın başkalarıyla böyle bir anlaşma yapmasına izin verilmezdi. (Birden fazla kardeşiniz olabileceği için birden fazla eşitler arasında antlaşmalar mümkündür. Bir babanın birçok oğlu olabileceği gibi, güçlü bir kişi de zayıf olanlarla birçok anlaşma yapabilir).
Kutsal Kitap insanlar arasındaki antlaşmalarla doludur
- İbrahim ve Abimelek
- Isaak ve Filistliler
- Yakup ve Laban
- Gilead
- Ahab
“Antlaşma yapmak” kelimenin tam anlamıyla “antlaşma kesmek” anlamına gelir. Bunun aşağıdaki arka planı vardır: Antlaşma törenleri sırasında bir kurban
- sözleşmeyi kutlayın
- Sözleşme bozulursa ne olacağını göstermek için. Genellikle kurbanlar sıraya dizilir ve zayıf olanın sözleşmeyi bozması halinde başına gelecekleri göstermek için kurbanların arasından geçmesi gerekirdi.
İbrahim ile yapılan antlaşma
Kutsal Kitap’ta İbrahim’le ilgili öykü böyle bir sahneyi anlatır. İbrahim ile yapılan antlaşma daha ayrıntılı olarak tanımlanır (sünnet eklendiğinde)
Ama burada temel verilir. Tanrı toprak ve mirasçılar vaat eder. Daha sonra kurban sahnesi gelir. Burada garip olan şey, hayvanların arasından zayıf olan İbrahim’in değil, Tanrı’nın kendisinin geçmesidir, yani antlaşmanın bozulmasını İbrahim’in tarafından taşıyacaktır.
Daha önce Nuh ile yapılan antlaşma tek taraflıydı (sadece daha güçlü olan Tanrı bir şey vaat etti)!
İsrail ile yapılan antlaşma
İsrail’le yapılan antlaşmayı anlamak için bazı ek bilgilere ihtiyacımız vardır.
Bir sözleşme yapıldığında belirli bir şekli vardı
- preambel: (genellikle uzun ve kapsamlı) daha güçlü olanın unvanı ve adı
- önsöz (sadece Hititler zamanında, MÖ ikinci binyıl): antlaşmaya
- katılmaya teşvik etmek için daha güçlü olanın sadakatini ve iyiliğini gösterir
- talepler: zayıf olanın yapması gerekenler
- nimet ve kurs: daha güçlü olanın askeri desteği veya hastalık, kralların yeniden iyileştirilmesi veya daha zayıf olana sürgün
- tanıklar çağrılır: normalde sözleşmenin ihlal edilmediğini gözlemleyen daha güçlü tanrılar
Sözleşme her iki tarafın tanrılarının evinde tutulur ve düzenli olarak kırmızıdır.
Bu model Tanrı’nın İsrail’le yaptığı antlaşmada da görülür:
- Preambel: Ben Tanrınız Rab’bim.
- önsöz: Sizi Mısır’dan, kölelik diyarından çıkaran
- istekler: ilk (zımni): 10 emirde yer alan tek bir Tanrı’ya sahip olmak
- kutsama ve kurs: sürgünde sonuç olarak, ancak yavaş yavaş eğitim için (“hala dinlemiyorsanız, ben dinleyeceğim”)
- taniklar: gök ve yer
Kral için bile tekrar okuma zorunluluğu. Ortak bir yemek yenir ve her iki tarafa da emirlerin birer kopyası verilirdi (tabletlerden biri tapınakta Tanrı’da, diğeri İsrail’in Tanrısı’nda kalırdı — yani her ikisi de tapınakta — Musa’nın iki tablete sahip olmasının nedeni budur).
Ayrıca Tanrı kendisini İsrail’in babası olarak adlandırır.
Kutsal Kitap, “sevgi”, “iyilik”, “merhamet” veya “sadakat” ile tanımlanabilecek bir kelime olan “heset” = “antlaşma sadakati” kelimesini kullanır.